Unia Europejska: im więcej pieniędzy, tym większy problem?

Decyzja Europejskiego Banku Centralnego (EBC) o rozpoczęciu skupu państwowych papierów wartościowych we Włoszech, Hiszpanii i Francji zaniepokoiła światowe rynki.

Inwestorów zaalarmował brak oficjalnych oświadczeń przedstawicieli Europejskiego Banku Centralnego, jak również czas wybrany dla zmiany polityki finansowej europejskiego regulatora. Podobnych działań oczekiwano od niego kilka tygodni temu, albo bliżej końca roku. Temat kontynuuje nasz komentator Piotr Iskenderow.

Przystąpienie Europejskiego Banku Centralnego do skupu krótkoterminowych państwowych papierów wartościowych odbyło się w tajemnicy. Jeszcze 20 października, powołując się na anonimowe źródła, pojawiły się doniesienia o skupie hiszpańskich i francuskich krótkoterminowych papierów wartościowych. A już następnego dnia – również bez oficjalnego oświadczenia – rynki zaobserwowały początek skupu włoskich obligacji.

Jednak nawet wtedy eksperci finansowi w dalszym ciągu kierowali się plotkami. Sami przyznali, że jedynym bezspornym faktem jest to, że strefa euro po raz kolejny „balansuje na skraju recesji”, w związku z czym pozostają tylko „spekulacje” na temat możliwych dalszych kroków podejmowanych przez Europejski Bank Centralny. „Biorąc pod uwagę osłabienie w Europie, perspektywy zwiększenia skupu obligacji wydają się realne” – uważa główny analityk brytyjskiej firmy IG Markets Evan Lucas.

Według dostępnych informacji, kolejnym krokiem w realizacji programu „nasycenia” rynków płynnością może stać się przejście Europejskiego Banku Centralnego do skupu nie tylko obligacji państwowych, ale także korporacyjnych jako bardziej „agresywnego” środka „wpompowywania” pieniędzy w gospodarkę europejską.

Tajemniczość, która towarzyszyła rozpoczęciu nowego etapu polityki antykryzysowej w strefie euro, można łatwo wytłumaczyć. Mowa o środkach, które zostały nie tylko jednomyślnie zatwierdzone na najwyższych szczeblach polityki Unii Europejskiej, ale które wywołują różne oceny ze strony czołowych państw europejskich. Wyjątkiem są Niemcy ze swoim przywiązaniem do zasad twardej dyscypliny fiskalnej w krajach członkowskich Unii Europejskiej.

Istnieją dwa główne „czynniki ryzyka”. Po pierwsze, Europejski Bank Centralny poprzez aktywne „wpompowywanie” pieniędzy na rynek, bierze na siebie funkcję jednej z wiodących światowych „maszyn drukarskich”, starając się w ten sposób „zastąpić System Rezerwy Federalnej Stanów Zjednoczonych w charakterze instytucji zapewniającej płynność”.

Innym czynnikiem jest wzięcie na siebie długów europejskich regulatorów oraz problemów krajowych systemów finansowych. Jest to bezpośrednie wyzwanie dla Niemiec oraz innych zwolenników twardej dyscypliny finansowo-budżetowej w szeregach Unii Europejskiej. Tym samym na pierwszym planie po raz kolejny znalazła się potrzeba wypracowania przez kierownictwo Unii Europejskiej kluczowych kompromisów antykryzysowych, które będą zadowalały wszystkich, a jednocześnie pozwolą skutecznie rozwiązywać problemy, na co zwrócił uwagę w wywiadzie dla Głosu Rosji dyrektor Instytutu Gospodarki Rosyjskiej Akademii Nauk, członek-korespondent Rosyjskiej Akademii Nauk Rusłan Grinberg:

Można powiedzieć, że sam problem jest natury egzystencjalnej. Tak czy inaczej próbuje się go rozwiązać od ponad stu lat. U podstaw tego problemu leży znalezienie kompromisu między środkami odpowiedzialnymi za stymulowanie gospodarki i gospodarki budżetowej, które zapewniają redukcję zadłużenia oraz ogólną optymalizację i poprawę finansów publicznych.

W międzyczasie można powiedzieć, że Europejski Bank Centralny występuje raczej w roli „straży pożarnej”, niż długoterminowego regulatora. Skup zadłużenia pomaga „wpompować” na rynki europejskie dodatkowe pieniądze, jednak nie powoduje, że papiery wartościowe i kraje, które je emitują są mniej „problematyczne”.

Mówi kierownik Katedry Polityki Światowej Wydziału Gospodarki Światowej i Polityki rosyjskiego Państwowego Uniwersytetu Badawczego Wyższej Szkoły Gospodarki Maksim Braterski:

Podobne rozwiązania w swojej naturze mają charakter tymczasowy. Należy podjąć środki w celu przywrócenia dyscypliny fiskalnej wewnątrz Unii Europejskiej. To właśnie miały na myśli Niemcy, gdy mówiły o utworzeniu ministerstwa finansów całej Unii Europejskiej. To ministerstwo powinno regulować przede wszystkim limity zadłużenia poszczególnych państw.

Decyzja Europejskiego Banku Centralnego o rozpoczęciu zapewniania płynności na rynkach europejskich zbiegła się w czasie z zaostrzonymi dyskusjami na temat konieczności zapewnienia natychmiastowej pomocy finansowej dla Ukrainy, a tym samym rozwiązania jej problemów gazowych. „Europa powinna wziąć na siebie odpowiedzialność. Niestety Unia Europejska może nie okazać wystarczającej woli politycznej, aby poradzić sobie z pojawiającym się przed nią wyzwaniem” – w taki sposób francuska gazeta Le Monde przedstawiła sytuację.

Unia Europejska wyraźnie śpieszy się, aby wzmocnić swoją pozycję wpływowego gracza politycznego i gospodarczego. Pozostaje tylko przekonać własnych podatników, aby ci jeszcze trochę „pocierpieli” ze względu na Ukrainę, i jednocześnie zmusić Kijów do działań według cywilizowanych reguł gry.

http://polish.ruvr.ru/