Kontakt „skóra do skóry” po porodzie – dlaczego jest tak ważny?

Najważniejszą potrzebą nowo narodzonego dziecka jest potrzeba bliskości. Zaspokaja ją pierwszy kontakt „skóra do skóry” („skin to skin”, STS) dziecka i matki zaraz po porodzie. Zachowanie kontaktu STS polega na położeniu nagiego noworodka z jeszcze zachowaną pępowiną na nagim ciele matki, aby oboje mogli nawiązać kontakt wzrokowy.

Dziecko powinno być w tym czasie ogrzane i okryte tak, aby nie utraciło ciepła. Kontakt nie powinien być zakłócony przez dwie godziny po porodzie. Odpępnienie i ocena w skali Apgar mogą odbywać się na brzuchu matki, a wszelkie rutynowe czynności, m.in. ważenie, kąpiel i ubieranie, powinny poczekać do zakończenia wczesnego kontaktu „skóra do skóry”.

Dlaczego ten czas jest tak ważny?

Psychologowie i etolodzy wyróżniają okres krytyczny – to czas chłonności, wdrukowania, gdy utrwalane są wzorce zachowań, czas, w którym określone zachowanie zachodzące w środowisku będzie wpływało na rozwijający się organizm.

Pierwszym okresem krytycznym w życiu człowieka są pierwsze chwile po porodzie. Dwie godziny po urodzeniu się dziecka to czas podwyższonej aktywności u matki i noworodka, kiedy obydwoje są jeszcze pod wpływem hormonów porodowych.

Najaktywniejszymi wówczas hormonami są oksytocyna i prolaktyna, hormony mające wpływ na więź z matką, a jednocześnie będące odpowiedzialne za produkcję i wydzielanie mleka u kobiety.

Dziecko urodzone w dobrym stanie, niebędące pod wpływem środków farmakologicznych wykazuje odruch pływaczy w kierunku piersi, tzw. breast crawl, i samo podejmuje ssanie. Ciepło i zapach ciała matki, zapach brodawki, który jest podobny do smaku i zapachu płynu owodniowego, pomagają odszukać noworodkowi pierś.

Po odnalezieniu piersi dziecko początkowo liże, wącha i muska brodawkę matki, zapoznaje się z nią, a dopiero potem przystępuje do samodzielnej próby ssania. Jest to czas, w którym powinien być zapewniony kontakt wzrokowy matki z dzieckiem. Warto, by kobieta po porodzie była w takiej pozycji, aby móc zobaczyć twarz dziecka, nie tylko tułów.

Zalety wczesnego nieprzerwanego kontaktu skóra do skóry:

• wczesne rozpoczęcie laktacji,
• podaż siary zawierającej pozytywne bifidobakterie dla układu pokarmowego dziecka oraz przeciwciała odpornościowe,
• ciepło, zapach matki zapewniające dziecku spokój i poczucie bezpieczeństwa,
• zachowanie kontinuum okresu ciąży i porodu,
• budowanie więzi matka–dziecko (również matka–dziecko–ojciec),
• odpowiedni poziom wydzielania prolaktyny i oksytocyny.

Poród zabiegowy, mnogi ani cięcie cesarskie nie powinny być przeciwwskazaniem do podjęcia nieprzerwanego kontaktu „skóra do skóry”. Po takim porodzie kontakt może być opóźniony, powinien być jednak podjęty w ciągu dwóch godzin po narodzinach dziecka.

W czasie wykonywania niezbędnych procedur – takich jak: poród łożyska, oględziny krocza i łożyska, szycie naciętego lub pękniętego krocza w znieczuleniu miejscowym – nie powinno się dla wygody personelu przerywać kontaktu „ciało do ciała”.

Czasowe przerwanie wczesnego kontaktu jest wskazane wyłącznie w trakcie zabiegów położniczych, przeprowadzanych w trybie pilnym, a wymagających krótkotrwałego znieczulenia ogólnego pacjentki. Kontakt „skóra do skóry” powinien być wznowiony i kontynuowany w chwili, gdy matka może ponownie nawiązać świadomie kontakt z dzieckiem.

https://dziecisawazne.pl/