„Broni nie złożę. Munduru nie zdejmę. Tak mi dopomóż Bóg”

30 kwietnia 1940 roku, pod Anielinem koło Opoczna zginął major Henryk Dobrzański ps. „Hubal”, major kawalerii Wojska Polskiego, sportowiec, „Zagończyk”, żołnierz Legionów Polskich podczas I wojny światowej, uczestnik wojny polsko-bolszewickiej i polsko-ukraińskiej, legendarny dowódca partyzancki podczas II wojny światowej.

W kampanii wrześniowej 1939 roku mjr Henryk Dobrzański był zastępcą dowódcy 110. Rezerwowego Pułku Ułanów, którym dowodził ppłk Jerzy Dąmbrowski, słynny „Łupaszka”. Gdy 29 września 1939 roku, w obliczu klęski, pułk został rozwiązany, podzielony został on na trzy części, a ci, którzy nie czuli się na siłach bądź nie mieli chęci, by kontynuować walkę, mogli rozejść się do domów.

Ppłk. „Łupaszka” na czele ok. 30 ludzi udał się na Czerwone Bagno, gdzie z czasem jego oddział rozwinął się w zgrupowanie, które kontynuowało walkę przeciwko okupantowi sowieckiemu. Kilkunastu ludzi z rtm. Dwocrzeckim-Bohdanowiczem na czele podjęło próbę przedarcia się na Węgry, co ostatecznie się nie udało. Z kolei mjr. Dobrzański, który przyjął pseudonim „Hubal”, na czele części żołnierzy ruszył w Góry Świętokrzyskie.

W Górach Świętokrzyskich mjr „Hubal” swój oddział rozbudował, dając się mocno we znaki okupantowi niemieckiemu. Do legendy przeszły jego zwycięskie walki pod Huciskiem. W lutym 1940 r. podczas dłuższego postoju w Gałkach liczebność oddziału wzrosła do około 320 żołnierzy.

13 marca 1940 r. do Gałek przybył ówczesny Komendant Okręgu Łódzkiego ZWZ – płk. „Miller” /Leopold Okulicki/ z rozkazem demobilizacji oddziału lub znacznym jego zmniejszeniu. Wobec zaistniałej sytuacji major Hubal pozostawił wolną rękę swoim podwładnym. Oddział opuścili prawie wszyscy oficerowie oraz część żołnierzy, przechodząc do pracy konspiracyjnej w szeregach Związku Walki Zbrojnej. Przy majorze pozostało około 70 – 80 żołnierzy.

Z nadejściem wiosny Niemcy rozpoczęli zakrojoną na szeroką skalę akcję wymierzoną przeciwko polskiemu podziemiu konspiracyjnemu, w tym również przeciwko oddziałowi Hubala. 30 marca 1940 r. pod Huciskiem oraz 1 kwietnia 1940 r. pod Szałasem doszło do zwycięskich potyczek oddziału z przeważającymi siłami wroga. Niemcy po nieudanej akcji, rozpoczęli działania odwetowe wobec ludności cywilnej mordując i paląc wiele wsi na szlaku Oddziału Wydzielonego WP majora Hubala.

Przed świtem 30 kwietnia 1940 r. oddział wyminąwszy wieś Anielin, dotarł do sosnowego zagajnika przylegającego do wysokopiennego lasu, gdzie major zarządził postój. Ponieważ wszyscy żołnierze byli przemęczeni nocnym marszem, na warte od strony wsi wystawiony został tylko kpr. Lisiecki („Zemsta”). Tu, rankiem 30 kwietnia 1940 r. mjr Henryk Dobrzański Hubal wsiadając na swego konia został ostrzelany z broni maszynowej, a jedna z kul przeszyła jego pierś. Wraz z nim poległ jego luzak kpr. Antoni Kossowski („Ryś”) oraz koń majora „Demon”.

Więcej:
>https://majorhubal.pl/index.php?d=strona_zyciorys

https://www.magnapolonia.org