Cud Świętego Ognia w Jerozolimie

„Każdego roku w Wielką Sobotę tłumy wiernych gromadzą się w Bazylice Grobu Świętego w Jerozolimie, ponieważ tego dnia z Nieba zsyłany jest ogień, który zapala świece w bazylice.”

Takie słowa można przeczytać w jednym z wielu przewodników zachęcających do odwiedzenia Ziemi Świętej w czas Wielkanocy. Przez wyznawców kościoła prawosławnego „Cud Świętego Ognia” nazywany jest „największym ze wszystkich cudów chrześcijańskich”. Cud ten dokonuje się corocznie, dokładnie o tym samym czasie, w ten sam sposób i w tym samym miejscu. Żaden ze znanych nam cudów nie występuje tak regularnie i od tak długiego już okresu czasu. Informacje dotyczące tego cudu możemy odnaleźć już w zapiskach pochodzących z VIII wieku n.e.

Cud Świętego Ognia dokonuje się więc w Bazylice Grobu Świętego. Sama Bazylika jest dość tajemniczym miejscem. Zarówno teolodzy jak i historycy oraz archeologowie zgodni są co do tego, że Bazylika znajduje się na skałach Kalwarii: wzgórza, na którym Jezus został ukrzyżowany oraz pochowany, jak można przeczytać w Ewangelii. Stoi więc równocześnie w miejscu gdzie, według wiary chrześcijańskiej, Jezus zmartwychwstał.

Informacje o cudzie można odszukać w wielu zapiskach z podróży do Ziemi Świętej na przestrzeni wieków. Rosyjski opat Daniel, w swojej relacji, która powstała w latach 1106-1107 bardzo szczegółowo opisuje „Cud Świętego Światła” i ceremonie które mu towarzyszą. Opisuje jak Patriarcha wchodzi do Kaplicy (zwanej Anastasis – czyli Zmartwychwstanie) z dwiema zgaszonymi świecami. Patriarcha klęka przed kamieniem, na którym Chrystus został złożony po śmierci i wypowiada słowa modlitwy, w czasie której dokonuje się cud. Niebieskawe, trudne do opisania światło, jakby wypływa ze środka skały i po jakimś czasie zapala zgaszone lampki oliwne i świece Patriarchy. To światło to „Święty Ogień”, który następnie przenosi się na wszystkich obecnych.

Obrzęd, który towarzyszy „Cudowi Świętego Ognia”, jest być może najstarszym niezmienionym obrzędem chrześcijańskim na świecie. Od IV wieku n.e. aż do czasów obecnych, źródła mówią o tym budzącym bojaźń cudzie. Z tych źródeł jasno wynika, iż cud odbywa się zawsze w tym samym miejscu i tego samego świątecznego dnia.

Powrót Mszy Trydenckiej

Przywrócenie swobody odprawiania mszy łacińskiej ma w zamyśle papieża Benedykta XVI wspomóc całościową odnowę liturgii na Zachodzie. Wzrost uczestnictwa wiernych w mszy trydenckiej umacnia też pozycję tradycyjnych katolików w Kościele.

Dlatego postępowi biskupi starają się ograniczać zakres jej celebracji. Watykan planuje jednak zaraz po świętach opublikować dokument precyzujący przepisy Summorum Pontificum sprzed czterech lat.

Od czasu reformy liturgicznej z 1970 r. msza trydencka została prawie całkowicie zakazana. W 1984 r. papież Jan Paweł II przywrócił ograniczoną możliwość jej celebracji za zgodą biskupa. Jednakże w dużej mierze pozostała ona niedostępna.

Upadek liturgii

Radykalną zmianę tego stanu rzeczy przyniósł list apostolski Benedykta XVI Summorum Pontificum z 2007 r. Papież uchylił w nim dotychczasowe rygory i zezwolił na swobodne odprawianie tradycyjnej mszy łacińskiej przez każdego księdza jedynie za zgodą proboszcza parafii.

Przychylność Benedykta XVI dla rytu trydenckiego jest znana od dawna. Wielokrotnie, jeszcze jako kardynał, mówił o związku między upadkiem wiary na Zachodzie od lat 60. a deformacją liturgii, jaka nastąpiła po Soborze Watykańskim II. Jego zdaniem reformy liturgiczne poszły za daleko. Doprowadziły do radykalnego, a nieraz nieuzasadnionego przekształcenia mszy, która wcześniej w niemal niezmienionej formie istniała od czasów wczesnochrześcijańskich.